Od Lutra po Bauhaus. Sztuka i skarby kultury z muzeów niemieckich

Wystawa pod patronatem honorowym Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego oraz Prezydenta Republiki Federalnej Niemiec Horsta Köhlera.
 

Komisarze wystawy: Anna Kuśmidrowicz-Król, dr Piotr Majewski

Komisarz organizacyjny: Anna Małecka

Aranżacja plastyczna: Agnieszka Putowska-Tomaszewska

 
Wystawa, przygotowana staraniem Zamku Królewskiego i Konferencji Narodowych Instytucji Kultury (Konferenz Nationaler Kultureinrichtungen – KNK), organizacji zrzeszającej ponad 20 niemieckich instytucji kultury z nowych krajów związkowych, przedstawiała dzieła sztuki i skarby kultury niemieckiej, a także europejskiej oraz obiekty pochodzące z egzotycznych obszarów kulturowych, z perspektywy kolekcji powstałych na terenie środkowych i wschodnich Niemiec od XVI do XX wieku. Eksponaty nadesłały muzea rozproszone na rozległym terytorium od Schwerinu przez Poczdam i Berlin, aż po Drezno i Chemnitz, od Weimaru przez Gotha do Eisenach oraz od Wittenbergi przez Halle i Lipsk po Altenburg.

Obrazy, rzeźby, rysunki, dzieła literackie i muzyczne, arcydzieła rzemiosła artystycznego, w tym instrumenty naukowe, a także naturalia i osobliwości stworzyły bogaty zbiór około 300 obiektów, które nie tylko były eksponatami o wybitnych walorach estetycznych, ale także przypominały o historycznym znaczeniu tych obszarów i ich roli w kształtowaniu europejskiej tożsamości kulturowej. Ekspozycja, zaaranżowana jako pasaż biegnący przez 500 lat europejskiej historii kultury i sztuki, prowadziła zwiedzającego od okresu reformacji przez książęce kolekcje renesansu i baroku, oświeceniowe fascynacje nauką i antykiem, romantyczne poszukiwania tożsamości narodowej i początki muzeów nauki i techniki, aż po czasy awangardowych poszukiwań pierwszych dekad XX wieku i przypomnienie roli, jaką w kształtowaniu nowoczesnych funkcji sztuki odegrała instytucja Bauhausu. Dzieła takich twórców, jak Lucas Cranach, Albrecht Dürer, Johann Georg Hintz, Bernardo Bellotto zw. Canaletto, Baltasar Permoser, Guido Reni, Anton van Dyck, Louis Silvestre, Angelika Kauffmann, Johann Wolfgang Goethe, Caspar David Friedrich, Karl Friedrich Schinkel, Adrian Ludwig Richter, Johann Gottfried Schadow, Max Slevogt, Max Klinger, Edward Munch, Käthe Kollwitz, Ernst Ludwig Kirchner, Paul Klee, Wassily Kandinsky, czy Lyonel Feininger dobitnie świadczyły o klasie prezentowanych zbiorów. Muzyczne tło ekspozycji – utwory Jana Sebastiana Bacha i Jerzego Fryderyka Händla przypominały o znaczeniu tych wielkich kompozytorów dla europejskiej historii muzyki. Wystawie towarzyszył film o słynnych parkach krajobrazowych w Poczdamie, Dessau-Wörlitz, Bad Muskau i Branitz, ukazujący, jak powiązanie sztuki z filozofią i naturą przyczyniło się do wykreowania tych wybitnych dzieł sztuki ogrodniczej. Ambicją twórców wystawy było także przybliżenie interesującej i pełnej zmian historii zbiorów muzealnych we wschodnich Niemczech. Badanie zjawiska kolekcjonerstwa na tym obszarze pozwoliło prześledzić proces, w jaki sposób kolekcje, zainicjowane na dworach książąt i królów, w dobie reformacji Marcina Lutra dały początek sławnym dziś na całym świecie muzeom w Dreźnie, Poczdamie, Schwerinie i Gotha.

Obok instytucji zrzeszonych w KNK, w projekcie uczestniczyły: Fundacja Schloss Friedenstein Gotha oraz Fundacja Pruskiego Dziedzictwa Kultury wraz z wchodzącymi w jej skład Państwowymi Muzeami i Państwową Biblioteką w Berlinie.

Wystawie towarzyszył katalog oraz multimedialna prezentacja w językach: angielskim i niemieckim, przedstawiająca instytucje muzealne należące do KNK.

 

Współorganizatorzy