Pod wspólnym niebem. Rzeczpospolita wielu narodów, wyznań, kultur (XVI-XVIII w.)

Celem wystawy stało się przypomnienie współczesnym widzom, że na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej, na których obecnie istnieją różne państwa i narody, przez prawie dwa i pół stulecia funkcjonowało państwo formalnie będące federacją dwóch organizmów: Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego, zamieszkane przez wiele grup narodowościowych, etnicznych i religijnych. Pokazano bogactwo kulturowe przedrozbiorowej Rzeczypospolitej. Państwo to we wspomnianej epoce było przykładem tolerancji i pokojowego współżycia narodów. Zaprezentowano jego wspaniałość i osiągnięcia, ale nie przemilczano słabości. Wystawa była również pretekstem do postawienia pytań o obecność dziedzictwa Rzeczypospolitej w polskiej kulturze współczesnej i relacje kulturowe łączące nas z innymi narodami, z którymi dzieliliśmy nie tylko „wspólne niebo”, ale i wspólną ziemię. Zamieszkujące dawną Rzeczpospolitą grupy etniczne i wyznaniowe były w stanie z jednej strony utrzymać i rozwijać własne tradycje, z drugiej zaś stworzyć ciekawe przykłady syntezy rozmaitych wzorców kulturowych. Z tym dziedzictwem obcujemy mniej lub bardziej świadomie po dziś dzień.

Wystawa Pod wspólnym niebem… składała się z sześciu modułów tematycznych, które zostały zaaranżowane zgodnie z wymogami przestrzeni wystawienniczej, użyczonej Muzeum przez Zamek Królewski w Warszawie.
Dwa pierwsze prezentowały zjawisko szeroko pojętej wielokulturowości z perspektywy całego państwa, koncentrując się na takich zagadnieniach, jak: fenomen staropolskiego federalizmu oraz skład etniczny i wyznaniowy społeczeństwa I RP. Ten fragment ekspozycji stawiał pytania o możliwości pokojowej koegzystencji różnych grup narodowo-językowych oraz wspólnot religijnych. Dwa kolejne moduły stopniowo zawężały perspektywę, koncentrując się na problematyce tożsamości regionalnych i lokalnych oraz sposobów funkcjonowania jednostek w społeczeństwie wielokulturowym. Moduł piąty dotyczył zjawiska oddziaływania wieloetniczności na ówczesną kulturę. Na koniec – prowadząc widza w kierunku współczesności – zaprezentowano problem, jak się wydaje, nader ważny i aktualny: co przetrwało do czasów nam współczesnych z wielokulturowości Rzeczypospolitej wielu narodów?

Wśród bardzo cennych eksponatów na wystawie znalazły się m.in. oryginalny widymat, czyli potwierdzenie zawarcia Unii Lubelskiej podpisanej przez króla Zygmunta Augusta i różaniec króla Stefana Batorego. Oprócz eksponatów i dokumentów z epoki, autorzy wystawy wykorzystali nowoczesne technologie prezentacji, m.in. mapy multimedialne oraz tzw. pokazy poliwizyjne. Dzięki nim możliwa była m.in. atrakcyjna ekspozycja panoram wielu miast we wczesnej epoce nowożytnej, a także mało znanych szkiców gdańszczanina, Martina Grunewega z jego licznych podróży po Rzeczypospolitej na przełomie XVI i XVII wieku.

Powierzchnia wystawiennicza: ok. 700 m²