The Polish Connection

The Polish Connection
Arkady Kubickiego
11 sierpnia – 20 września 2009 r.

Połączeniem przeszłości z przyszłością, konceptualnym mostem pomiędzy Dulwich Picture Gallery a Zamkiem Królewskim w Warszawie określona została instalacja Antoniego Malinowskiego The Polish Connection w Arkadach Kubickiego.

Nazwa pokazu nieprzypadkowo zaczerpnięta została z tak zatytułowanej ekspozycji, prezentowanej niemal równolegle z wystawą w Arkadach Kubickiego (od 6 czerwca do 27 września 2009) w najstarszej publicznej galerii angielskiej w ramach Roku Polskiego w Wielkiej Brytanii – POLSKA! YEAR*. Wystawa, przygotowana we współpracy z Instytutem Adama Mickiewicza, poświęcona została postaci ostatniego króla Polski – Stanisława Augusta, któremu Dulwich Picture Gallery pośrednio zawdzięcza swoje powstanie. To wszak dwaj marszandzi londyńscy – Noel Desenfans i Francis Bourgeois, zostali zaangażowani w 1790 roku przez naszego władcę do zgromadzenia kolekcji obrazów, która miała stać się zalążkiem Galerii Narodowej w Warszawie. Ze względu na późniejszą sytuację polityczną i abdykację Stanisława Augusta, kolekcja ta nigdy do Polski nie dotarła, a pozostałe w Londynie dzieła zostały przez marszandów ofiarowane Dulwich College, dając początek pierwszemu publicznemu muzeum w Anglii – Dulwich Picture Gallery.

Mieszkający od 1980 roku w Londynie, polski artysta Antoni Malinowski zainspirowany tą historią stworzył w Dulwich Picture Gallery instalację The Polish Connection, towarzyszącą pokazowi portretów króla Stanisława Augusta ze zbiorów m.in. Zamku Królewskiego (portret króla w stroju koronacyjnym M. Bacciarellego) i Muzeum Narodowego w Warszawie. Poprzez prezentację malarskich wizerunków Stanisława Augusta w specjalnie zaaranżowanej przez artystę sali muzeum, Malinowski „zaprosił" niejako ostatniego króla Polski do „odwiedzenia” niedoszłej kolekcji. Oryginalny pokaz Malinowskiego, z wykorzystaniem również fasady budynku galerii (ogromne malowidło wsparte na konstrukcji w kształcie wyrazistego czerwonego łuku), jest więc symbolicznym połączeniem między Zamkiem Królewskim w Warszawie, dokąd miały trafić zamówione przez króla obrazy, a Dulwich, gdzie płótna ostatecznie znalazły swoje miejsce.

Podobnie jak w Dulwich Picture Gallery, instalacja w Arkadach Kubickiego koncentrowała się na percepcji koloru poprzez wykorzystanie światła i architektury, a sam twórca uzasadniał wybór miejsca prezentacji w następujący sposób: Interwencja malarska poprzez manipulację kolorem i formą burzy wizualne status quo. Wyznaczona w tym procesie ściana staje się sceną tańca linii. Ruch linii otwiera architekturę, powoduje czasoprzestrzenną transgresję (…), która odnajduje się w Arkadach Kubickiego na Zamku Królewskim w Warszawie. Poprzez rozproszenie na dziesięciu ścianach architektonicznej instalacji, arkadowa "ulica" zaludnia się rytmem wertykalnych podziałów, a światło znajduje swoje miejsce i rozprasza się na wszystkie kolory spektrum – od czerwieni do fioletu.
Dopełnienie wrażeń stanowiła projekcja fragmentów filmu – tanecznego performance z Dulwich, opartego na utworze muzycznym, specjalnie skomponowanym na potrzeby pokazu przez Rolfa Gehlhaara, londyńskiego kompozytora, specjalizującego się w instalacjach sound-space.

Podstawą performance stały się przetworzone elektronicznie słowa abstrakcyjnego wiersza w konwencji poezji konkretnej, napisanego przez Martin'a Crimp'a, wybitnego dramaturga brytyjskiego, dla którego inspiracją stał się projekt Malinowskiego.
Wystawy w Dulwich i w Warszawie stanowiły, zdaniem Antoniego Malinowskiego, medytację nad światłem, kolorem i malarstwem oraz istotą efemerycznych gestów. Dla zwiedzających była to również kolejna okazja do zobaczenia otwartych w 2009 roku Arkad Kubickiego, niedostępne dla publiczności od niemal 178 lat.


Instalację The Polish Connection w Arkadach Kubickiego oglądać można było od poniedziałku do soboty w godz. 10.00 – 18.00; w niedziele – od 11.00 do 18.00. Wstęp bezpłatny.